Hoe verleid je mensen tot duurzaam gedrag zonder het belerende vingertje? Volgens communicatiestrateeg Daan Remarque werkt urgentie alleen als mensen ook handelingsperspectief krijgen. Hij is op 1 juli een van de hoofdsprekers tijdens de eerste editie van Transition 2025. “De massa kiest pas voor duurzaamheid als het beter werkt, niet alleen beter voelt.”

Hoe ga je van moeten naar willen?
“Omdat we in een democratie leven, moeten we niet inzetten op moeten, maar op willen. Hoe harder je roept dat het moet, des te minder mensen willen luisteren,” stelt Remarque. Hij vergelijkt het met waarschuwingen op sigarettenpakjes: ‘Je wordt impotent, je krijgt kanker.’ Toch blijven mensen roken. “Simpelweg omdat een belerend vingertje averechts werkt. En in een democratie kunnen mensen ook stemmen op degene waarvan het niet hoeft. Dat hebben ze ook gedaan.”
Volgens Remarque moet je inspelen op de overtuigingen van mensen en het klimaatverhaal daarin laten passen. “Respecteer dat mensen anders denken en wees empathisch. Essent zegt daarom niet: ‘Je moet energie besparen.’ Ze zeggen: ‘Wil jij besparen op energie?’ en ‘Lekker verdienen aan het zonnetje.’ Dat spreekt iedereen aan. Of je nu groen bent of niet.”
"Je moet duurzaamheid niet verkopen als een morele verplichting, maar als een upgrade."
Maar hoe neem je mensen mee in een verhaal van vooruitgang?
De energietransitie wordt vaak gepresenteerd als een noodzakelijk offer, terwijl het in werkelijkheid een technologische revolutie is. “Elektrische auto’s worden niet gekocht omdat ze groen zijn, maar omdat ze simpelweg beter zijn. Ze trekken sneller op, zijn stiller en moderner. En de buurman rijdt nog in de auto van gisteren, met een uitlaat en een lawaaiige motor vol bewegende onderdelen die kapot kunnen.”
Als verandering wordt gepresenteerd als een verbetering, gaan mensen vanzelf mee, zegt Remarque. Schonere lucht, veiliger wonen, een gezondere wereld: het zijn voordelen waar niemand tegen kan zijn. Bovendien levert de transitie groei en nieuwe banen op. Percentagedoelstellingen, zoals een bepaald percentage minder stikstof of CO₂, zijn daarentegen abstract en weinig inspirerend. “Daar wordt niemand opgewonden van.”